Choć ten spektakl natury na niebie jest tak piękny, iż zapiera dech w piersiach, także współcześnie wiele ludzi odczuwa lęk przed burzą z piorunami. Nie bez powodu: co roku odnotowuje się wśród ludzi i zwierząt liczne przypadki śmiertelne lub obrażenia ciała będące następstwem uderzenia pioruna. Większość tych przypadków jest spowodowana  niewiedzą i co za tym idzie – nieodpowiednim zachowaniem. Należy odpowiednio przygotować się na niebezpieczeństwa w czasie burzy. Ale czy taka ochrona jest w ogóle możliwa ?

Przypomnijmy jak wygląda piorun

Piorun  ma tylko kilka centymetrów grubości, ale każdy jego metr świeci z mocą miliona 100 watowych żarówek, ponieważ pioruny są naładowane elektrycznie. Może dziwić fakt, że pioruny z niewielkimi wyjątkami „biegną” od dołu do góry. Wprawdzie na ułamki sekundy przed właściwym uderzeniem pioruna ma miejsce wyładowanie wstępne (tzw. lider) od chmury do ziemi, ale jest ono prawie niedostrzegalne dla oka ludzkiego. Pioruny biorą swój początek w chmurach burzowych, które mogą osiągać, grubość w przekroju rzędu kilku kilometrów.

W centrum komory czynnej (fragment chmury zdominowanej przez jeden typ ładunku) panuje wstępujący prąd powietrza, który powoduje rozdzielenie ładunków dodatnich i ujemnych. Następujące po tym wyładowania elektryczne to piorun. Komory czynne są aktywne przez najwyżej 30 minut, w tym czasie „produkują” ok. 2-3 wyładowań piorunowych na minut?.

Jak szybko zbliża się piorun?

Jeżeli w ciągu 10 sekund od ukazania się na niebie błyskawicy nie usłyszysz grzmotu, możesz odetchnąć z ulga. Oznacza to, że burza znajduje się w bezpiecznej odległości. Zaczyna robić się groźnie, jeżli grzmot jest słyszalny po mniej niż 5 sekundach od błysku. Światło, poruszające się z prędkością ok. 300000km/s. jest oko?o 900000 razy szybsze ni? wzgl?dnie „oci?a?y” d?wi?k, który w powietrzu osi?ga pr?dko?? tylko 330m/s. T?umaczy to opó?nienie pomi?dzy pojawieniem si? b?ysku i grzmotu. Grzmot nast?puj?cy od razu po rozb?ysku sygnalizuje, ?e znajdujesz si? w bezpo?redniej blisko?ci centrum burzowego, a wiec ma miejsce najwi?ksze zagro?enie!

Jak si? zachowa? w czasie burzy w lesie lub na otwartej przestrzeni?

Poza terenem zabudowanym niebezpiecze?stwo czyha na nas przede wszystkim w dwóch sytuacjach:

1. Kiedy jeste?my najwy?ej po?o?onym punktem w okolicy.
2. Kiedy piorun uderza w najbli?szym otoczeniu i dzia?a po?rednio, tzn. pr?d szybko rozp?ywa si? w pod?o?u na wszystkie strony i tworzy niebezpieczne napi?cie krokowe.

Dlatego w czasie burzy nigdy nie wolno k?a?? si? na ziemi na otwartej przestrzeni. Nale?y natychmiast przyj?? pozycj? kuczn? (w pewnym oddaleniu od np. po?o?onego obok roweru), stawiaj?c  stopy mocno przyci?ni?te do siebie i obejmuj?c r?kami kolana.

W górach je?li nie dojdziesz na czas do schroniska, poszukaj bezpiecznego schronienia np. w jaskini. Unikaj kontaktu z mokrymi powierzchniami ska?. W ?adnym wypadku nie dotykaj drabinek i metalowych cz?ci, np. ?a?cuchów zabezpieczaj?cych. Odczekaj  z dalsz? w?drówk? do ko?ca burzy, wtedy na pewno dotrzesz do domu bezpiecznie.

Sportowcy  widzowie s? zagro?eni w czasie burzy, je?li stanowi?  najwy?szy  punkt w okolicy. Najwi?ksze niebezpiecze?stwo czyha  na trybunach oraz w pobli?u masztów flagowych i o?wietleniowych i do tych ostatnich nie nale?y si? zbli?a? na odleg?o??  mniejsza ni? 3 metry.

P?ywanie czy brodzenie w wodzie w trakcie burzy jest ?miertelnie niebezpieczne.

Uderzenie pioruna w wod? niesie ze sob? ryzyko pora?enia  lub ?mierci osób w niej przebywaj?cych  nawet z odleg?o?ci kilkudziesi?ciu metrów. Dlatego te? po zaobserwowaniu pierwszych  objawów  nadci?gaj?cej burzy nale?y wyj?? z wody i poszuka? bezpiecznego schronienia. ?owi?cy na otwartych wodach nara?eni s?  w czasie burzy na najwi?ksze niebezpiecze?stwo. Nawet je?li akurat ryba chwyci?a przyn?t?, trzeba j? natychmiast zdj?? z haczyka, od?o?y? w?dk? i odp?yn?? do brzegu. Na ?ódce w czasie burzy nale?y schroni? si? pod pok?adem, bezwzgl?dnie nie wolno dotyka?  metalowych elementów ?ódki. ?rodki bezpieczenstwa nalezy przedsi?wzi?? przed nadej?ciem burzy, np. uziemi?  wanty przy pomocy metalowych linek.

Mysliwi w obliczu nadciagajacej burzy powinni natychmiast opuscic wolnostojace ambony. Na ambonach bądz lawkach zbudowanych wsród drzew mozna latwo zainstalowac ochrona  odgromow? na stronie zwróconej do drzew: nalezy pociagnac przewód miedziany (o przekroju przynajmniej 16mm) tak, aby wystawać kilka metrów nad amboną i byc dolna częścią zakopany w ziemi.

Czy jestesmy bezpieczni w namiocie?

Nigdy nie należy rozbijać namiotów bezpośrednio pod masztami lub slupami, na skraju lasu beda  pod wolnostojacymi drzewami. Jestes dosc  bezpieczny pod namiotem rozbitym w środku lasu. Nalezy uzywac mat izolujacych. Czasie burzy  absolutnie nie wolno dotykac metalowych rurek. Przyczepa kempingowa z metalowa rama – jako quasi – klatka Faradaya – dobrze chroni przed porazeniem pradem piorunowym.

W samochodzie (nie dotyczy kabrioletów) – jako klatka Faradaya – skutecznie chroni pasazerów przed piorunami, pod warunkiem, ze okna sa zamkniete, a pasazerowie  nie dotykajc  metalowych czeci samochodu. Przed atakiem burzy nalezy schowac anteny radiowe i telefoniczne.

W przypadku ulewnego deszczu lub bardzo głośnych grzmotów najlepiej jest zjechać na parkingi przeczekać nawałnice. To uchroni Cie przed odlepieniem w trakcie jazdy przez nagle uderzenie pioruna i ewentualna utrata kontroli nad pojazdem.

Materia?y do opracowania dostarczy?a firma DEHN Polska oddział DEHN+SOHNE  DE.

FIRMA ELEKTRO-CENTRUM  Życzy Państwu udanego i bezpiecznego wypoczynku podczas urlopów oraz podczas zbliżających się wakacji.

Wróć